Bir Şirketin Bilançosu Nasıl Değerlendirilir?
İçindekiler
Yatırımcılar için bilanço, bir şirkete yatırım yapmayı düşünürken yorumlanması gereken önemli bir finansal tablodur. Bilanço, bir şirketin belirli bir zamanda sahip olduğu varlıkların ve borçlarının bir yansımasıdır. Bir şirketin bilançosunun gücü, üç geniş yatırım kalitesi ölçümü kategorisiyle değerlendirilebilir: işletme sermayesi veya kısa vadeli likidite, varlık performansı ve sermaye yapısı. Kapitalizasyon yapısı, bir şirketin bilançosunda sahip olduğu borç ve öz sermaye miktarıdır.
Önemli Çıkarımlar
- Bir şirketin bilançosunun gücü, üç yatırım-kalite ölçümü ile değerlendirilebilir.
- Nakit dönüşüm döngüsü, bir şirketin alacak hesaplarını ve envanterini ne kadar verimli yönettiğini gösterir.
- Sabit kıymet devir oranı, bir şirketin toplam varlıklarının kullanımından ne kadar gelir elde edildiğini ölçer.
- Aktif getiri oranı, bir şirketin varlıklarını kâr veya net gelir elde etmek için ne kadar iyi kullandığını gösterir.
Nakit Dönüştürme Döngüsü (CCC)
Nakit dönüştürme döngüsü, bir şirketin işletme sermayesi pozisyonunun yeterliliğinin önemli bir göstergesidir. İşletme sermayesi, bir şirketin nakit gibi dönen varlıkları ile hammaddeler için tedarikçilere borçlu olunan borçlar gibi kısa vadeli borçlar arasındaki farktır. Dönen varlıklar ve yükümlülükler, doğası gereği kısa vadelidir, yani genellikle bir yıldan daha kısa bir süre için defterlerde bulunurlar.
Nakit dönüştürme döngüsü, bir şirketin en önemli varlıklarından ikisini, alacak hesapları ve envanteri verimli bir şekilde yönetme yeteneğinin bir göstergesidir. Alacak hesapları, müşterilerin kayıtlı satışlar için bir şirkete borçlu olduğu toplam paradır.
Nakit Dönüştürme Döngüsünün (CCC) Bileşenleri
Kalan gün sayısı, bir şirketin bir satış yapıldıktan sonra müşterilerinden ödeme alması için geçen ortalama gün sayısıdır. Nakit dönüştürme döngüsü, şirketin müşterilerinden tahsilatta verimli olup olmadığını belirlemeye yardımcı olmak için kalan gün satışlarını kullanır.
Nakit dönüşüm döngüsü hesaplaması ayrıca bir şirketin faturalarını ödemesinin ne kadar sürdüğünü de hesaplar. Ödenmemiş gün sayısı, bir şirketin tedarikçilerine ve satıcılarına ödeme yapması için geçen ortalama gün sayısını temsil eder.
CCC’nin üçüncü bileşeni, envanterin ne kadar süre boşta kaldığını içerir. Kalan gün envanteri, envanterin satılmadan önce stokta bulunduğu ortalama gün sayısıdır.
Gün olarak hesaplanan CCC, satışlardan tahsilat için gereken süreyi ve envanteri teslim etmek için geçen süreyi yansıtır. Nakit dönüşüm döngüsü hesaplaması, bir şirketin kısa vadeli nakit işlemlerini ne kadar iyi tahsil ettiğini ve ödediğini belirlemeye yardımcı olur. Örneğin, bir şirket alacaklarını tahsil etmekte yavaşsa, nakit sıkıntısı ortaya çıkabilir ve şirket faturalarını ve borçlarını ödemekte zorlanabilir.
Döngü ne kadar kısa olursa o kadar iyidir. Nakit kraldır ve akıllı yöneticiler, hızlı hareket eden işletme sermayesinin, varlıklara bağlı üretken olmayan işletme sermayesinden daha karlı olduğunu bilirler.
Nakit Dönüştürme Döngüsünün Formülü ve Hesaplanması
CCC
=
DIO
+
DSO
–
DPO
nerede:
DIO
=
Gün envanteri olağanüstü
DSO
=
Gün satışları olağanüstü
DPO
=
Ödenmemiş gün borçları
\begin{hizalanmış} &\text{CCC} = \text{DIO} + \text{DSO} – \text{DPO}\\ &\textbf{nerede:}\\ &\text{DIO} = \text{ Ödenmemiş gün envanteri} \\ &\text{DSO} = \text{Ödenmemiş satış günleri} \\ &\text{DPO} = \text{Ödenmemiş borç günleri} \\ \end{uyumlu} CCC=DIO+DSO–DPOnerede:DIO=Gün envanteri olağanüstüDSO=Gün satışları olağanüstüDPO=Ödenmemiş gün borçları
- Bir şirketin ödenmemiş gün envanterini edinin ve rakamı, ödenmemiş satış günlerine ekleyin.
- Sonucu alın ve nakit dönüştürme döngüsüne ulaşmak için şirketin ödenmemiş gün borçlarını çıkarın
Bir şirketin faaliyet döngüsü olarak da adlandırılan CCC için tek bir optimal ölçü yoktur. Kural olarak, bir şirketin CCC’si, sağladığı ürün veya hizmetin türünden ve endüstri özelliklerinden büyük ölçüde etkilenecektir.
Bir şirketin bilançosunun bu alanında yatırım kalitesi arayan yatırımcılar, CCC’yi uzun bir süre boyunca (örneğin 5 ila 10 yıl) izlemeli ve performansını rakiplerininkiyle karşılaştırmalıdır. Çalışma döngüsündeki tutarlılık ve düşüşler olumlu sinyallerdir. Tersine, düzensiz toplama süreleri ve eldeki envanterdeki artış, tipik olarak olumsuz yatırım kalitesi göstergeleridir.
Bilanço Okumak İçin 5 İpucu
Sabit Kıymet Devir Oranı
Sabit kıymet devir oranı, bir şirketin toplam varlıklarının kullanımından ne kadar gelir elde edildiğini ölçer. Varlıklar önemli miktarda paraya mal olabileceğinden, yatırımcılar bu varlıklardan ne kadar gelir elde edildiğini ve verimli kullanılıp kullanılmadığını bilmek ister.
Mülk, tesis ve ekipman (PP&E) gibi sabit varlıklar, bir şirketin sahip olduğu fiziksel varlıklardır ve tipik olarak toplam varlıkların en büyük bileşenidir. Her ne kadar terim sabit varlıklar tipik olarak bir şirketin PP&E’si olarak kabul edilen varlıklar, uzun vadeli varlıklar oldukları anlamına gelen cari olmayan varlıklar olarak da adlandırılır.
Bir şirketin sahip olduğu sabit varlıkların miktarı, büyük ölçüde faaliyet alanına bağlıdır. Bazı işletmeler diğerlerinden daha fazla sermaye yoğundur. Çiftlik ekipmanı üreticileri gibi büyük sermaye ekipmanı üreticileri, büyük miktarda sabit varlık yatırımı gerektirir. Hizmet şirketleri ve bilgisayar yazılımı üreticileri, nispeten az miktarda sabit varlığa ihtiyaç duyar. Ana üreticiler tipik olarak varlıklarının %25 ila %40’ını PP&E’de bulundurur. Buna göre, sabit varlık devir oranları farklı endüstriler arasında farklılık gösterecektir.
Sabit Kıymet Devir Oranının Formülü ve Hesaplanması
Sabit Varlık Devir Hızı
=
Net satış
Ortalama Duran Varlıklar
\begin{aligned} &\text{Sabit Varlık Devir Hızı} = \frac{ \text{Net Satış} }{ \text{Ortalama Duran Varlıklar} }\\ \end{aligned} Sabit Varlık Devir Hızı=Ortalama Duran VarlıklarNet satış
Hesaplanacak sabit varlık devir adımları.
Investopedia
- Şirketin gelir tablosundan net satışları elde edin.
- Gerektiğinde hasılat veya brüt satışlar alınarak getiriler ve takaslar çıkarılarak net satışlar hesaplanabilir. Bazı endüstriler, giyim perakende mağazaları gibi malları iade ettikleri için net satışları kullanır.
Sabit varlık devir oranı, yatırımcılara bir şirketin yönetiminin varlıklarını ne kadar etkili kullandığını söyleyebilir. Oran, bir şirketin sabit varlıklarının gelir elde etme açısından verimliliğinin bir ölçüsüdür. PP&E devir sayısı ne kadar yüksek olursa, bir şirketin bu varlıklarla elde ettiği gelir veya net satışlar o kadar fazla olur.
Şirketler muhtemelen zamanla yeni ekipman ekleyeceğinden, yatırımcıların sabit varlık devir oranlarını birkaç dönem boyunca karşılaştırması önemlidir. İdeal olarak, yatırımcılar birden fazla dönem boyunca devir oranlarını iyileştirmeye çalışmalıdır. Ayrıca, aynı sektördeki benzer şirketlerle ciro oranlarını karşılaştırmak en iyisidir.
Aktif Getiri Oranı
Varlık getirisi (ROA), bir karlılık oranı olarak kabul edilir, yani toplam varlıklarından ne kadar net gelir veya kâr elde edildiğini gösterir. Bununla birlikte, ROA, bir şirketin varlık performansını belirlemek için bir metrik olarak da hizmet edebilir.
Daha önce belirtildiği gibi, sabit kıymetler, satın almak ve sürdürmek için önemli miktarda sermaye gerektirir. Sonuç olarak, ROA, yatırımcıların şirketin kazanç elde etmek için bu sermaye yatırımını ne kadar iyi kullandığını belirlemelerine yardımcı olur. Bir şirketin yönetim ekibi varlık alımlarıyla yetersiz yatırım yaptıysa, ROA metriğinde görünecektir.
Ayrıca, bir şirket ekipman yükseltmeleri gibi varlıklarını güncellemediyse, ekipmanlarını veya sabit varlıklarını yükselten benzer şirketlere kıyasla daha düşük bir ROA ile sonuçlanacaktır. Sonuç olarak, aynı sektördeki veya otomobil üreticileri gibi benzer ürün tekliflerine sahip şirketlerin ROA’larını karşılaştırmak önemlidir. Bir otomobil üreticisi gibi sermaye yoğun bir şirketin ROA’larını az sayıda sabit varlığa sahip bir pazarlama firmasıyla karşılaştırmak, hangi şirketin daha iyi bir yatırım olacağı konusunda çok az fikir verecektir.
Aktif Getiri Oranının Formülü ve Hesaplanması
ROA
=
Net gelir
Ortalama Toplam Varlıklar
\begin{aligned} &\text{ROA} = \frac{ \text{Net Gelir} }{ \text{Ortalama Toplam Varlıklar} }\\ \end{uyumlu} ROA=Ortalama Toplam VarlıklarNet gelir
- Şirketin gelir tablosunda net geliri bulun.
- Birçok ROA formülünde paydada toplam aktifler veya bitiş dönemi toplam aktifler rakamı kullanılır.
- Ancak, ortalama toplam varlıkları kullanmak istiyorsanız, toplam varlıkların toplam varlıklarının dönem başlangıcından dönem sonu değerine kadar toplam varlıkları ekleyin ve sonucu ikiye bölerek ortalama toplam varlıkları hesaplayın.
- ROA’yı elde etmek için net geliri toplam varlıklara veya ortalama toplam varlıklara bölün.
- Lütfen yukarıdaki formülün örneğin .10 gibi bir ondalık sayı vereceğini unutmayın. Ondalık basamağı taşımak ve 0,10 * 100 = %10 ROA gibi bir yüzdeye dönüştürmek için sonucu 100 ile çarpın.
ROA oranının yüzde getiri olarak ifade edilmesinin nedeni, toplam varlıklardan ne kadar kâr elde edildiğinin yüzde cinsinden bir karşılaştırmasına izin vermektir. Bir şirketin %10’luk bir ROA’sı varsa, kazanılan her bir dolar kar veya net gelir için 10 sent üretir.
Yüksek bir getiri yüzdesi, iyi yönetilen varlıklar anlamına gelir ve burada da ROA oranı, bir şirketin kendi tarihsel performansının karşılaştırmalı bir analizi olarak en iyi şekilde kullanılır.
Maddi Olmayan Duran Varlıkların Etkisi
Çok sayıda fiziksel olmayan varlık, genel olarak üç farklı türe ayrılan maddi olmayan duran varlıklar olarak kabul edilir:
Ne yazık ki, maddi olmayan duran varlıklar için bilanço sunumlarında veya hesap başlıklarında kullanılan terminolojide çok az tekdüzelik vardır. Çoğu zaman, maddi olmayan duran varlıklar diğer varlıklara gömülür ve yalnızca finansal tablolarda bir notta açıklanır.
Fikri mülkiyet ve ertelenmiş ücretlere dahil olan dolarlar genellikle önemli değildir ve çoğu durumda analitik incelemeyi çok fazla garanti etmez. Bununla birlikte, yatırımcıların, bir şirketin bilançosunda satın alınan şerefiye miktarına -mevcut bir işletme satın alındığında ortaya çıkan maddi olmayan bir varlık- dikkatli bir şekilde bakmaları teşvik edilir. Bazı yatırım uzmanları, büyük miktarda satın alınan şerefiyeden rahatsızdır. Satın alan şirkete geri dönüş, ancak gelecekte satın almayı olumlu kazanca dönüştürebilirse gerçekleşecektir.
Muhafazakar analistler, bir şirketin somut net değerine ulaşmak için satın alınan şerefiye miktarını özsermayeden düşeceklerdir. Bu kesintinin etkisi hakkında bir yargıya varmak için herhangi bir kesin analitik ölçüm olmadığında, yatırımcılar sağduyulu davranırlar. Satın alınan şerefiyenin düşülmesinin bir şirketin özkaynak pozisyonu üzerinde önemli bir olumsuz etkisi varsa, bu endişe konusu olmalıdır. Örneğin, borç yükümlülükleri maddi özkaynak pozisyonunu ciddi şekilde aşıyorsa, orta düzeyde kaldıraçlı bir bilanço çekici olmayabilir.
Şirketler diğer şirketleri satın alır, bu nedenle satın alınan şerefiye finansal muhasebede hayatın bir gerçeğidir. Bununla birlikte, yatırımcıların bir bilançoda nispeten büyük miktarda satın alınan şerefiyeye dikkatle bakmaları gerekir. Bu hesabın bir bilançonun yatırım kalitesi üzerindeki etkisi, öz sermaye ile karşılaştırmalı büyüklüğü ve şirketin satın almalardaki başarı oranı açısından değerlendirilmelidir. Bu gerçekten bir yargılama çağrısıdır, ancak dikkatlice düşünülmesi gereken bir çağrıdır.
Alt çizgi
Varlıklar, bir şirketin sahip olduğu, elinde bulundurduğu veya vadesi gelen değerli kalemleri temsil eder. Bir şirketin sahip olduğu çeşitli kalem türlerinden alacaklar, envanter, PP&E ve maddi olmayan varlıklar, genellikle bir bilançonun varlık tarafındaki en büyük dört hesaptır. Bu nedenle, bu ana varlık türlerinin etkin yönetimi üzerine güçlü bir bilanço ve mali tabloların nasıl okunacağını ve analiz edileceğini bilmek üzerine güçlü bir portföy oluşturulur.