Coinbase raporu: Düşüşler şaşırtıcı değil

Son dönemde çalışan sayısında azaltmaya giden ve işe alımları durduran Coinbase borsasının, araştırma kolu olan Coinbase Enstitüsü önemli bir çalışma yaptı ve şu an içinde olduğumuz ayı piyasasını değerlendirdi.

Yaşanan düşüşlerin geçmişte de aynı benzerlikle görüldüğünü ve bu tür durumlarda yapılan yorumların dâhi değişmediği belirtilen raporda, kripto paraların geleneksel finans varlıklarıyla olan korelasyonunun da ciddi şekilde arttığı kaydedildi.

Coinbase’in raporunda yazılanların tamamı şu şekilde:

“Düşüşler şaşırtıcı değil”

Son 8 ayda kripto para piyasalarının toplam değeri 2.9 trilyon dolardan 1 trilyon doların altına indi. Aslında böyle bir düşüş kripto para piyasaları için alışılmadık bir durum değil. 2010’dan bu yana, toplam kripto para piyasasının değeri çeyreklik düşüş bazında 9 kez %20’den fazla düşüş yaşadı. Bu tür hareketler tipik bir ayı piyasası düşüş ortamını yansıtır.

“Her düşüşte ‘Kripto paralar ponzidir’ denir”

Kripto paralarda sert düşüşlerin olduğu her dönede medya ve uzman yorumcular iki çeşit yorumlarda bulunurlar. Bunlardan birincisi ‘Kripto öldü’ yorumudur. Bu tür konuşmacılar, genellikle bu zamanlarda kripto paraların, bireylerin büyük yükselişleri kaçırmamak için yatırım yaptıkları dev bir ponzi şeması olduğunu anlatırlar. FOMO, fiyatların düşmesiyle yerini sinir ve strese bırakır ardından da umutsuzlukla FUD’a dönüşür. Birçokları, fiyatın düşmesini ‘Balon söndü’ olarak yorumlar ve fiyatların sıfıra gittiğini belirtirler.

“Bankalar ve demiryollarının gelişimi gibi…”

Yapılan ikinci tarz yorum ise ‘HODL’ anlatısıdır. Bu tarz yorumcular kripto paraları yeni ve sistemi temelinden değiştirecek olan bir teknoloji olarak görürler. Kripto kış ve yazları, bir hata ya da dolandırıcılık değil, 18. yy’daki ulusal bankalar ya da 19. yy’daki demiryolu geliştirmelerinde olduğu gibi birer doğal süreç ve özellik olarak görülür. Bunlara son örnek olarak da 20. yy’daki internet ve yapay zekanın gelişimi gösterilebilir. Yakın zaman içinde yükselişlerin yeniden başlayacağı düşüncesiyle, eldeki varlıklar tutulmaya devam edilir.

“Piyasa veriminin anlaşılması…”

Ancak bu iki tarz yorum da bize, ne tarihsel döngüleri ne de hisse senetleri piyasalarıyla son dönemde oluşan korelasyonu açıklar. Fiyat hareketlerini anlamak için ise üçüncü bir yol var. O da piyasa verimliliği… Yani fiyatların, dijital varlıkların ileriki dönemde gitmeleri beklenen noktayı yansıtması durumu…

Kripto para piyasalarını araştırmak için piyasa verimliliği bize yardımcı olabilir.

“KOVİD pandemisiyle birlikte hisse senetleri ve Bitcoin korele oldu”

Örnek olarak;

• Haziran 2017’den Haziran 2022’ye kadar kripto para piyasası %860 büyüdü. Hatta şu an, kripto paralara olan bakış açısı 5 sene öncekinden çok daha parlak durumda. NFT’ler, merkeziyetsiz finans uygulamalrı, gerçek varlıkların tokenizasyonu ve DAO’lar gibi web3 unsurlarının artışı, perakende ve kurumsal tarafta oluşan büyük benimsenme, yüksek seviyedeki artışların arkasındaki gerçek sebeplerdi.
• 2020’den bu yana ise kripto paralar ile hisse senetleri arasındaki korelasyon önemli ölçüde arttı. Bitcoin’in ortaya çıkışından sonra geçen ilk 10 senede, yatırımcıların aldığı ortalama kârlar hisse senetleri piyasalarının performansıyla korele değildi. Ancak KOVİD pandemisinin başlamasıyla birlikte bu durum değişti. Bu durum bize, korelasyonun zamanla daha da artması beklentisinin oluştuğunu ve aynı zamanda kripto paraların dünya ekonomisinin etkilendiği makroekonomik şartlardan aynı şekilde etkilenmesinin beklendiğini gösteriyor.
• Öte yandan kripto varlıklar bugün petrol, emtia fiyatları ve teknoloji hisseleriyle de benzer riskleri taşımaktadır. Beta, finansal varlıklar için bir sistematik risk ölçümüdür. ‘Sıfır beta’sı, varlığın piyasa ile korele olmadığını gösterir. ‘1 beta’sı varlığın piyasayla korele hareket ettiğini işaret eder. ‘2 Beta’sı ise hisse senetleri piyasası %1 arttığında ya da düştüğünde, varlığın bu kez %2 arttığı ya da düştüğünü gösterir. Bitcoin ve Ethereum’un beta’ları ise 2019’da 0’dı, 2020/2021’de 1 oldu ve bugün ise 2’ye çıkmış durumda. Taşıdıkları riskler açısından geleneksel varlıklarla ve teknoloji hisseleriyle ciddi benzerlikleri bulunuyor.

“Gelecek beklentileri şimdiden fiyatlanır”

Piyasa verimliliği konusunda herkesin sessiz kaldığı bir konu daha var. Bu hipotezin dayandığı en önemli temellerden biri de, işlem yapılan varlık ne olursa olsun (hisse, tahvil, kripto para ya da emtia) fiyatlanma her zaman, varlığın gelecekteki beklentilerine göre olur. Örnek olarak Tesla’nın ileride çok fazla araç satacağı düşünülüyorsa fiyat artar. Tesla beklentileri karşıladığında ise fiyat artmaz. Çünkü bu beklenti, geçmişte karşılanmıştır.

Bu nedenle kripto paralarda da, gelecek beklentilerinde bir değişiklik olması durumunda, bu değişiklikler fiyatlara da yansıyacaktır.